افزایش نرخ کرایه کشتی‌های کانتینری در سایه کمبود ظرفیت و تنش‌های تجاری

سی نیوز–سرویس بین الملل | جدیدترین داده‌های منتشرشده از سوی انجمن کشتیرانان هامبورگ و برمن نشان می‌دهد که شاخص New ConTex همچنان روندی صعودی را طی می‌کند و نرخ کرایه کشتی‌های کانتینری در بسیاری از ظرفیت‌ها افزایش یافته است. این رشد که در برخی موارد به بیش از ۱۰۰ درصد نسبت به سال گذشته می‌رسد، ناشی از عوامل متعددی از جمله کمبود عرضه کشتی‌های متوسط و بزرگ، ریسک‌های ژئوپلیتیکی و افزایش هزینه‌های تجاری جهانی است.

نوسان نرخ کرایه در کشتی‌های مختلف

بررسی شاخص New ConTex تا ۲۷ فوریه ۲۰۲۵ نشان می‌دهد که کرایه کشتی‌های ۱۱۰۰ TEU و ۱۷۰۰ TEU در قراردادهای ۶ماهه به ترتیب ۱۴,۹۵۷ دلار و ۲۶,۶۸۰ دلار ثبت شده است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، رشدی ۶۷.۵٪ و ۱۲۶.۲٪ را نشان می‌دهد. در همین حال، کشتی‌های ۴۲۵۰ TEU با قراردادهای ۱۲ماهه نیز افزایش قابل توجهی را تجربه کرده‌اند و نرخ آن‌ها با ۱۱۱.۴٪ رشد سالانه به ۵۲,۶۶۳ دلار رسیده است.

اما این روند در تمام ظرفیت‌ها یکسان نبوده است. برخی کشتی‌ها مانند ۲۵۰۰ TEU که قراردادهای ۱۲ماهه دارند، افتی ۱.۱٪ را در نرخ خود تجربه کرده‌اند. با این حال، حتی این کاهش‌های جزئی نیز تأثیر زیادی بر روند کلی بازار نداشته و همچنان شاهد یک بازار نسبتاً پررونق هستیم.

کمبود ظرفیت، عامل اصلی رشد نرخ کرایه

یکی از مهم‌ترین عوامل افزایش نرخ کرایه در سال جاری، کمبود کشتی‌های متوسط و بزرگ در بازار است. اطلاعات نشان می‌دهد که کشتی‌های ۲۵۰۰ TEU به بالا با محدودیت‌های جدی در عرضه مواجه هستند و حتی برخی قراردادهای تحویل کشتی‌های جدید به ۲۰۲۶ موکول شده است.

این کمبود در حالی رخ می‌دهد که تقاضا برای حمل کالا، به‌ویژه در اروپا و آمریکای شمالی، همچنان بالاست. در نتیجه، بسیاری از شرکت‌های حمل‌ونقل دریایی برای اجاره کشتی‌ها به سمت قراردادهای بلندمدت متمایل شده‌اند، زیرا چشم‌انداز نرخ‌های کرایه در آینده نیز افزایشی پیش‌بینی می‌شود.

ریسک‌های ژئوپلیتیکی و تأثیر آن بر بازار

علاوه بر کمبود عرضه، تحولات سیاسی و اقتصادی بین‌المللی نیز نقش مهمی در روند افزایشی نرخ‌ها داشته‌اند. دولت ایالات متحده تهدید کرده است که تعرفه‌های جدیدی علیه چین، اروپا، کانادا و مکزیک اعمال خواهد کرد. همچنین، افزایش هزینه‌های بندری برای کشتی‌های ساخته‌شده در چین، به‌ویژه ناوگان COSCO، می‌تواند به افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل و در نتیجه افزایش نرخ کرایه منجر شود.

این در حالی است که تنش‌های ژئوپلیتیکی در برخی از مسیرهای کلیدی حمل‌ونقل، از جمله دریای سرخ و تنگه هرمز، باعث افزایش هزینه‌های بیمه و ریسک عملیاتی برای خطوط کشتیرانی شده است. چنین عواملی در کنار کمبود کشتی، چشم‌انداز بازار را به سمت ادامه افزایش نرخ‌ها در ماه‌های آینده سوق داده است.

چشم‌انداز آینده بازار حمل‌ونقل دریایی

با توجه به روندهای موجود، انتظار می‌رود که در نیمه اول سال ۲۰۲۵ نیز نرخ‌های کرایه کشتی‌های کانتینری در مسیرهای اصلی تجارت جهانی همچنان در سطح بالایی باقی بماند. اگرچه برخی کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که ورود کشتی‌های جدید به ناوگان جهانی در سال ۲۰۲۶ می‌تواند از شدت این روند بکاهد، اما در کوتاه‌مدت، افزایش تقاضا و کاهش ظرفیت در برخی بخش‌ها، همچنان مهم‌ترین عامل رشد نرخ‌ها خواهد بود.

در این میان، فعالان صنعت کشتیرانی باید با اتخاذ استراتژی‌های بلندمدت، تنظیم قراردادهای منعطف و پیش‌بینی ریسک‌های احتمالی، خود را برای نوسانات بازار آماده کنند. به نظر می‌رسد که صنعت حمل‌ونقل دریایی در سال ۲۰۲۵، بیش از هر زمان دیگری تحت تأثیر چالش‌های عرضه، سیاست‌های تجاری و تحولات ژئوپلیتیکی قرار خواهد گرفت.

منبع: گزارش انجمن کشتیرانان هامبورگ و برمن – ۲۷ فوریه ۲۰۲۵