کشتی‌های کانتینری در تلاطم بازار

سی نیوز-* شاخص New ConTex که توسط مؤسسه Verband Hamburger und Bremer Schiffsmakler (VHBS) منتشر شده، در تاریخ ۱ می ۲۰۲۵ (۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۴) به عدد ۱۴۸۶ رسیده است. این شاخص که معیاری برای سنجش نرخ اجاره کشتی‌های کانتینری در بازار جهانی است، نسبت به هفته گذشته (۲۴ آوریل ۲۰۲۵) تغییری نداشته و نشان‌دهنده ثبات نسبی در بازار است. با این حال، تحلیل دقیق‌تر داده‌ها و روندهای موجود، تصویری پیچیده‌تر از وضعیت بازار ارائه می‌دهد که در ادامه به بررسی عمیق آن می‌پردازیم.

تحلیل نرخ‌های اجاره بر اساس ظرفیت کشتی‌ها

۱. کشتی‌های کوچک (۱۱۰۰ TEU)

• نرخ کنونی (۱۲ ماهه): ۱۶,۵۹۳ دلار
• تحلیل تغییرات:
  • هفته‌به‌هفته: افزایش ۱.۱ درصدی (از ۱۶,۴۱۴ دلار)، نشان‌دهنده تداوم تقاضای بالا برای این ظرفیت است.
  • ماه‌به‌ماه: رشد ۳.۶ درصدی (از ۱۶,۰۰۹ دلار)، که نشانه‌ای از پایداری روند صعودی در کوتاه‌مدت است.
  • سال‌به‌سال: افزایش چشمگیر ۷۵.۱ درصدی (از ۹,۴۷۵ دلار)، که بیانگر رشد قابل‌توجه تقاضا و محدودیت عرضه در این بخش از بازار است.
• تحلیل: کشتی‌های ۱۱۰۰ TEU به دلیل اندازه کوچک‌تر و انعطاف‌پذیری بیشتر در مسیرهای کوتاه‌تر، همچنان مورد توجه شرکت‌های حمل‌ونقل قرار دارند. این ظرفیت به‌ویژه در مسیرهای منطقه‌ای و برای شرکت‌هایی که به دنبال کاهش هزینه‌های عملیاتی هستند، جذابیت زیادی دارد. رشد ۷۹ درصدی نرخ اجاره در مقایسه با سال گذشته، نشان‌دهنده فشار عرضه و تقاضا و احتمالاً کمبود کشتی‌های موجود در این دسته است.

۲. کشتی‌های متوسط (۱۷۰۰-۲۵۰۰ TEU)

۱۷۰۰ TEU (۱۲ ماهه): ۲۷,۸۳۳ دلار

هفته‌به‌هفته: کاهش ۰.۱ درصدی (از ۲۷,۸۵۵ دلار)، که می‌تواند نشانه‌ای از تعدیل بازار باشد.

ماه‌به‌ماه: رشد ۰.۳ درصدی (از ۲۷,۷۴۵ دلار)، نشان‌دهنده ثبات نسبی.

سال‌به‌سال: افزایش ۹۲.۴ درصدی (از ۱۴,۴۹۸ دلار)، که بالاترین رشد در میان ظرفیت‌های مختلف را نشان می‌دهد.

۲۵۰۰ TEU (۱۲ ماهه): ۳۶,۲۳۶ دلار

هفته‌به‌هفته: کاهش ۰.۷ درصدی (از ۳۶,۴۸۸ دلار).

ماه‌به‌ماه: رشد ۱ درصدی (از ۳۵,۸۹۸ دلار).

سال‌به‌سال: افزایش ۸۴.۵ درصدی (از ۱۹,۶۵۲ دلار).

تحلیل: کشتی‌های ۱۷۰۰ و ۲۵۰۰ TEU در میانه طیف ظرفیت قرار دارند و معمولاً برای مسیرهای متوسط و منطقه‌ای استفاده می‌شوند. رشد چشمگیر سالانه (۹۲.۴ درصد برای ۱۷۰۰ TEU) نشان‌دهنده تقاضای بالا برای این ظرفیت‌ها است، اما کاهش جزئی در هفته اخیر ممکن است نشانه‌ای از اشباع بازار یا کاهش تقاضای کوتاه‌مدت باشد. این ظرفیت‌ها به دلیل تعادل بین اندازه و هزینه، برای بسیاری از شرکت‌های حمل‌ونقل جذاب هستند، اما نوسانات اخیر می‌تواند ناشی از رقابت فزاینده یا تغییر در الگوهای تجارت جهانی باشد.

۳. کشتی‌های بزرگ‌تر (۳۵۰۰-۶۵۰۰ TEU)

۳۵۰۰ TEU (۱۲ ماهه): ۴۱,۱۰۸ دلار

هفته‌به‌هفته: کاهش ۱.۱ درصدی (از ۴۱,۵۶۵ دلار).

ماه‌به‌ماه: رشد ۱ درصدی (از ۴۰,۰۴۸ دلار).

سال‌به‌سال: افزایش ۶۲.۷ درصدی (از ۲۵,۲۶۵ دلار).

۴۲۵۰ TEU (۱۲ ماهه): ۵۱,۸۷۰ دلار

هفته‌به‌هفته: کاهش ۰.۲ درصدی (از ۵۱,۹۹۸ دلار).

ماه‌به‌ماه: کاهش ۰.۹ درصدی (از ۵۲,۳۵۵ دلار).

سال‌به‌سال: افزایش ۸۶.۵ درصدی (از ۲۷,۸۱۰ دلار).

۶۵۰۰ TEU (۱۲ ماهه): ۵۶,۶۳۹ دلار

هفته‌به‌هفته: کاهش ۰.۸ درصدی (از ۵۷,۰۹۴ دلار).

ماه‌به‌ماه: کاهش ۰.۷ درصدی (از ۵۷,۰۳۹ دلار).

سال‌به‌سال: افزایش ۷۱.۳ درصدی (از ۳۳,۰۶۷ دلار).

تحلیل: کشتی‌های بزرگ‌تر (۳۵۰۰-۶۵۰۰ TEU) که معمولاً برای مسیرهای طولانی‌تر و بین‌المللی استفاده می‌شوند، در هفته اخیر کاهش نرخ را تجربه کرده‌اند. این کاهش می‌تواند ناشی از چند عامل باشد:

• کاهش تقاضا: ممکن است برخی مسیرهای بین‌المللی با کاهش حجم تجارت مواجه شده باشند، به‌ویژه با توجه به تعطیلات پیش‌رو و عدم قطعیت‌های اقتصادی.
• افزایش عرضه: احتمالاً تعداد بیشتری از کشتی‌های بزرگ‌تر وارد بازار شده‌اند یا قراردادهای موجود به پایان رسیده و کشتی‌ها دوباره در دسترس قرار گرفته‌اند.
• تغییر در استراتژی شرکت‌ها: برخی شرکت‌ها ممکن است به سمت استفاده از کشتی‌های کوچک‌تر یا مسیرهای کوتاه‌تر حرکت کرده باشند تا هزینه‌ها را کاهش دهند.
  با این حال، رشد قابل‌توجه سالانه (تا ۸۶.۵ درصد برای ۴۲۵۰ TEU) نشان می‌دهد که تقاضا برای این ظرفیت‌ها در بلندمدت همچنان بالا بوده است.

تحلیل عوامل بازار

۱. عرضه و تقاضا

• کشتی‌های کوچک‌تر: تقاضای بالا برای کشتی‌های ۱۱۰۰ TEU و محدودیت عرضه، منجر به افزایش نرخ‌ها شده است. این موضوع می‌تواند به دلیل افزایش تجارت منطقه‌ای یا نیاز به کشتی‌های کوچک‌تر برای مسیرهای خاص باشد.
• کشتی‌های بزرگ‌تر: کاهش نرخ‌ها در ظرفیت‌های ۳۵۰۰ TEU و بالاتر ممکن است نشان‌دهنده افزایش عرضه یا کاهش تقاضا باشد. این موضوع نیازمند بررسی دقیق‌تر است، اما می‌تواند ناشی از تغییرات در زنجیره تأمین جهانی یا کاهش حجم تجارت در برخی مسیرهای کلیدی باشد.

۲. عوامل اقتصادی و فصلی

• تعطیلات و فصلی بودن: گزارش VHBS به تعطیلات پیش‌رو اشاره کرده که می‌تواند بر تقاضا تأثیر بگذارد. در بسیاری از بازارها، تعطیلات باعث کاهش فعالیت تجاری و در نتیجه کاهش نیاز به کشتی‌های کانتینری می‌شود.
• عدم قطعیت‌های اقتصادی: تورم جهانی، نوسانات ارزی، و تنش‌های ژئوپلیتیکی (مانند مشکلات در زنجیره تأمین) می‌توانند بر تصمیم‌گیری شرکت‌های حمل‌ونقل تأثیر بگذارند. این عوامل ممکن است باعث شوند برخی شرکت‌ها به سمت اجاره کوتاه‌مدت یا کشتی‌های کوچک‌تر حرکت کنند.

۳. روندهای بلندمدت

• نمودارهای ارائه‌شده در گزارش نشان می‌دهند که نرخ‌ها از ژانویه ۲۰۲۴ تا اوایل ۲۰۲۵ روند صعودی داشته‌اند، اما در ماه‌های اخیر نشانه‌هایی از کند شدن این رشد دیده می‌شود. این موضوع می‌تواند نشانه‌ای از ورود بازار به فاز تعادل باشد، جایی که عرضه و تقاضا به تعادل نسبی می‌رسند.

تحلیل SWOT بازار اجاره کشتی‌های کانتینری

• نقاط قوت (Strengths):
  • تقاضای بالا برای کشتی‌های کوچک‌تر (۱۱۰۰ TEU) که فرصت‌های سودآوری را برای مالکان کشتی فراهم می‌کند.
  • رشد قابل‌توجه نرخ‌ها نسبت به سال گذشته، که نشان‌دهنده جذابیت این بازار برای سرمایه‌گذاری است.
• نقاط ضعف (Weaknesses):
  • کاهش نرخ‌ها در ظرفیت‌های بزرگ‌تر (۳۵۰۰-۶۵۰۰ TEU) که می‌تواند نشانه‌ای از اشباع بازار یا کاهش تقاضا باشد.
  • وابستگی به عوامل فصلی و اقتصادی که عدم قطعیت را افزایش می‌دهد.
• فرصت‌ها (Opportunities):
  • افزایش تجارت منطقه‌ای که می‌تواند تقاضا برای کشتی‌های کوچک‌تر را تقویت کند.
  • بهبود زنجیره تأمین جهانی در صورت کاهش تنش‌های ژئوپلیتیکی، که می‌تواند نرخ‌ها را در ظرفیت‌های بزرگ‌تر افزایش دهد.
• تهدیدات (Threats):
  • عدم قطعیت‌های اقتصادی و تورم جهانی که ممکن است بر حجم تجارت تأثیر منفی بگذارد.
  • رقابت فزاینده در بازار که می‌تواند فشار بر نرخ‌ها را افزایش دهد.

پیش‌بینی و توصیه‌ها

پیش‌بینی کوتاه‌مدت (۱-۳ ماه)

• با توجه به تعطیلات پیش‌رو و کاهش احتمالی فعالیت تجاری، انتظار می‌رود نرخ‌ها برای کشتی‌های بزرگ‌تر (۳۵۰۰-۶۵۰۰ TEU) همچنان ثابت یا با کاهش جزئی همراه باشند.
• کشتی‌های کوچک‌تر (۱۱۰۰-۱۷۰۰ TEU) ممکن است همچنان شاهد افزایش نرخ باشند، به‌ویژه اگر تقاضای منطقه‌ای بالا باقی بماند.

پیش‌بینی بلندمدت (۶-۱۲ ماه)

• در صورتی که شرایط اقتصادی جهانی بهبود یابد و زنجیره تأمین به حالت عادی بازگردد، نرخ‌ها برای کشتی‌های بزرگ‌تر می‌توانند دوباره رشد کنند.
• با این حال، اگر عرضه کشتی‌ها افزایش یابد یا تقاضا به دلیل عوامل اقتصادی کاهش پیدا کند، ممکن است بازار با فشار نزولی مواجه شود.

توصیه‌ها

• برای مالکان کشتی: تمرکز بر کشتی‌های کوچک‌تر (۱۱۰۰-۱۷۰۰ TEU) که همچنان تقاضای بالایی دارند، می‌تواند سودآوری بیشتری داشته باشد. همچنین، انعطاف‌پذیری در قراردادها (مانند ارائه قراردادهای کوتاه‌مدت) می‌تواند به جذب مشتریان کمک کند.
• برای شرکت‌های حمل‌ونقل: استفاده از کشتی‌های کوچک‌تر برای مسیرهای منطقه‌ای و مدیریت هزینه‌ها در مسیرهای طولانی‌تر با کشتی‌های بزرگ‌تر می‌تواند استراتژی مناسبی باشد.
• برای سرمایه‌گذاران: با توجه به رشد بلندمدت نرخ‌ها، سرمایه‌گذاری در کشتی‌های کانتینری همچنان جذاب است، اما باید با دقت و با در نظر گرفتن عدم قطعیت‌های بازار انجام شود.

بازار اجاره کشتی‌های کانتینری در حال حاضر در مرحله‌ای از ثبات نسبی قرار دارد، اما تفاوت‌های قابل‌توجهی بین عملکرد کشتی‌های کوچک‌تر و بزرگ‌تر وجود دارد. کشتی‌های ۱۱۰۰ TEU با رشد ۷۹ درصدی نرخ اجاره، همچنان پیشتاز بازار هستند، در حالی که کشتی‌های بزرگ‌تر با کاهش جزئی نرخ‌ها مواجه شده‌اند. این بازار تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله عرضه و تقاضا، شرایط فصلی، و عدم قطعیت‌های اقتصادی قرار دارد. فعالان این صنعت باید با تحلیل دقیق و انعطاف‌پذیری، خود را برای تغییرات احتمالی آماده کنند تا بتوانند از فرصت‌های موجود بهره‌برداری کرده و با چالش‌ها مقابله کنند.