پنج سال پرتلاطم در بازار اجاره کشتی‌های کانتینری؛تحلیل شاخص هامبورگ

به گزارش روابط عمومی انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ایران *-در صنعت حمل و نقل دریایی، نرخ‌های اجاره کشتی‌های کانتینری (Time Charter Rates) یکی از شاخص‌های کلیدی برای ارزیابی وضعیت بازار محسوب می‌شوند. بر اساس داده‌های منتشر شده در شاخص هامبورگ (Hamburg Index©)، نرخ‌های اجاره کشتی‌های کانتینری در بازه زمانی ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۴ نوسانات قابل توجهی را تجربه کرده‌اند. این گزارش به بررسی روند تغییرات نرخ‌های اجاره، مدت زمان قراردادها، تفاوت‌های بین انواع کشتی‌ها و تحلیل داده‌های ماهانه سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ می‌پردازد.

در طول پنج سال گذشته، نرخ‌های اجاره کشتی‌های کانتینری با تغییرات چشمگیری همراه بوده‌است. در سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰، نرخ‌ها نسبتاً پایین و ثابت بودند، اما از سال ۲۰۲۱ شاهد افزایش قابل توجهی در نرخ‌ها هستیم. این افزایش به‌ویژه در سال ۲۰۲۲ به اوج خود رسید، به طوری که نرخ‌های اجاره برای برخی از کشتی‌ها بیش از دو برابر شد. این رشد سریع را می‌توان به افزایش تقاضا در صنعت حمل و نقل دریایی و تأثیرات همه‌گیری COVID-19 نسبت داد که باعث ایجاد اختلال در زنجیره تأمین جهانی و افزایش نیاز به کشتی‌های کانتینری شد.

با این حال، در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴، نرخ‌ها کاهش نسبی را تجربه کرده‌اند که نشان‌دهنده تعدیل بازار پس از رشد شدید در سال‌های قبل است. این کاهش ممکن است به دلیل بهبود شرایط زنجیره تأمین و افزایش عرضه کشتی‌ها در بازار باشد.

مدت زمان اجاره کشتی‌ها نیز در این بازه زمانی تغییرات قابل توجهی داشته است. به طور کلی، مدت زمان قراردادهای اجاره برای کشتی‌های با ظرفیت بیشتر، طولانی‌تر شده است. برای مثال، کشتی‌های با ظرفیت ۶۰۰۰ تا ۷۰۰۰ TEU (واحد معادل بیست‌پایی) در سال ۲۰۱۹ به طور متوسط برای ۱۴ ماه اجاره می‌شدند، اما این مدت در سال ۲۰۲۴ به ۲۵ ماه افزایش یافته است. این روند نشان‌دهنده تمایل شرکت‌های حمل و نقل به انعقاد قراردادهای بلندمدت‌تر برای کشتی‌های بزرگ‌تر است.

تفاوت بین کشتی‌های Gearless و Geared

کشتی‌های کانتینری به دو دسته کلی Gearless (بدون جرثقیل) و Geared (دارای جرثقیل) تقسیم می‌شوند. بر اساس داده‌های شاخص هامبورگ، کشتی‌های Gearless معمولاً نرخ‌های اجاره بالاتری نسبت به کشتی‌های Geared دارند. این تفاوت به دلیل امکانات و قابلیت‌های بیشتر کشتی‌های Gearless است که آن‌ها را برای مسیرهای طولانی‌تر و بنادر با امکانات محدود مناسب‌تر می‌کند.

برای مثال، نرخ اجاره یک کشتی Gearless با ظرفیت ۱۲۰۰ تا ۱۴۰۰ TEU در سال ۲۰۲۴ حدود ۲۰,۹۶۲ دلار بوده است، در حالی که نرخ اجاره یک کشتی Geared با ظرفیت مشابه به مراتب کمتر است. این تفاوت نرخ‌ها نشان‌دهنده مزیت‌های فنی و عملیاتی کشتی‌های Gearless در بازار حمل و نقل دریایی است.

ظرفیت کشتی‌ها و نرخ‌های اجاره

ظرفیت کشتی‌ها یکی از عوامل کلیدی در تعیین نرخ‌های اجاره است. کشتی‌های با ظرفیت بیشتر، مانند کشتی‌های ۶۰۰۰ تا ۷۰۰۰ TEU، معمولاً نرخ‌های اجاره بالاتری دارند. برای مثال، نرخ اجاره یک کشتی ۶۰۰۰ تا ۷۰۰۰ TEU در سال ۲۰۲۴ به طور متوسط ۵۲,۳۹۰ دلار بوده است، در حالی که نرخ اجاره یک کشتی ۱۲۰۰ تا ۱۴۰۰ TEU تنها ۲۰,۹۶۲ دلار بوده است.

با این حال، مدت زمان اجاره برای کشتی‌های بزرگ‌تر نیز طولانی‌تر است. این موضوع نشان‌دهنده آن است که شرکت‌های حمل و نقل ترجیح می‌دهند کشتی‌های بزرگ‌تر را برای مدت زمان طولانی‌تر اجاره کنند تا از هزینه‌های اضافی مرتبط با تغییر کشتی اجتناب نمایند.

تحلیل ماهانه سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴

بر اساس داده‌های ماهانه سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴، نرخ‌های اجاره در این دو سال کاهش نسبی را تجربه کرده‌اند. برای مثال:

• کشتی‌های ۷۰۰-۷۹۹ TEU: نرخ اجاره از ۲۴,۵۱۴ دلار در سال ۲۰۲۲ به ۱۶,۱۳۳ دلار در سال ۲۰۲۴ کاهش یافته است.
• کشتی‌های ۶۰۰۰-۷۰۰۰ TEU: نرخ اجاره از ۹۲,۸۴۶ دلار در سال ۲۰۲۲ به ۴۳,۹۲۰ دلار در سال ۲۰۲۴ کاهش یافته است.

این کاهش نرخ‌ها نشان‌دهنده تعدیل بازار پس از افزایش شدید در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ است. همچنین، مدت زمان اجاره در این دو سال نسبتاً ثابت بوده و تغییرات چشمگیری نداشته است.

بررسی برخی از دسته‌بندی‌های کشتی‌ها

1. کشتی‌های ۱۲۰۰ تا ۱۴۰۰ TEU:
   • نرخ اجاره این کشتی‌ها در طول پنج سال گذشته ثابت بوده و حدود ۲۰,۹۶۲ دلار است. مدت زمان اجاره نیز معمولاً ۱۰ ماه است.
2. کشتی‌های ۲۰۰۰ تا ۲۲۹۹ TEU:
   • نرخ اجاره این کشتی‌ها از ۹,۶۰۲ دلار در سال ۲۰۱۹ به ۲۴,۹۳۸ دلار در سال ۲۰۲۴ افزایش یافته است. مدت زمان اجاره نیز از ۵ ماه به ۱۴ ماه افزایش یافته است.
3. کشتی‌های ۶۰۰۰ تا ۷۰۰۰ TEU:
   • نرخ اجاره این کشتی‌ها از ۲۵,۵۰۵ دلار در سال ۲۰۱۹ به ۵۲,۳۹۰ دلار در سال ۲۰۲۴ افزایش یافته است. مدت زمان اجاره نیز از ۱۴ ماه به ۲۵ ماه افزایش یافته است.

بررسی داده‌های شاخص هامبورگ نشان می‌دهد که صنعت حمل و نقل دریایی در سال‌های اخیر با نوسانات قابل توجهی در نرخ‌های اجاره کشتی‌های کانتینری مواجه بوده است. افزایش تقاضا در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ و تأثیرات همه‌گیری COVID-19 از عوامل اصلی این نوسانات بوده‌اند. با این حال، در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴، بازار به سمت تعدیل حرکت کرده است.

کشتی‌های بزرگ‌تر و بدون جرثقیل (Gearless) همچنان از نرخ‌های اجاره بالاتری برخوردار هستند و مدت زمان اجاره آن‌ها نیز طولانی‌تر شده است. این روند نشان‌دهنده تمایل شرکت‌های حمل و نقل به استفاده از کشتی‌های بزرگ‌تر و انعقاد قراردادهای بلندمدت‌تر است.

به نظر می‌رسد که صنعت حمل و نقل دریایی در آینده نزدیک به سمت ثبات بیشتر حرکت کند، اما تغییرات در تقاضای جهانی و شرایط اقتصادی می‌تواند بر این روند تأثیرگذار باشد.

می توانید جداول آماری را از لینک های دانلود فرمایید

دانلود فایل اول

دانلود فایل دوم