سی نیوز -روابط عمومی انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ایران- ناسا اخیراً گزارشی را از سواحل مکران، واقع در جنوب شرقی ایران منتشر کرده است. این گزارش که شامل تصویری جدید از این منطقه است، به بررسی ویژگی‌های جغرافیایی و چالش‌های زیست‌محیطی موجود در سواحل مکران می‌پردازد.
ویژگی‌های جغرافیایی
سواحل مکران به خاطر شکل‌های خاص خود در جهان ، به نام «کلاه‌خود» شناخته می‌شوند. این نواحی دارای زمین‌های بلند و باریک هستند که به دلیل حرکت‌های زیرسطحی زمین شکل گرفته‌اند. در تصویر ناسا، منحنی‌های طولانی سواحل و رسوبات موجود به وضوح نمایان است، که نشان‌دهنده تغییرات در سواحل قدیمی‌تر است.
آسیب‌پذیری و تغییرات اقلیمی
سواحل مکران به دلیل تغییرات اقلیمی و افزایش سطح دریا با مشکلاتی مواجه هستند. تحقیقات نشان داده‌اند که بخش‌های سخت‌تر این نواحی کمتر در معرض آسیب امواج هستند، اما بخش‌های نرم‌تر بیشتر دچار فرسایش می‌شوند. این تغییرات می‌تواند به تغییر در شکل و موقعیت سواحل منجر شود.
حیات وحش و اکوسیستم
سواحل مکران زیستگاه‌های متنوعی را پشتیبانی می‌کنند:
- لاک‌پشت‌ها: سواحل این منطقه مکان‌هایی مناسب برای تخم‌گذاری لاک‌پشت‌های سبز و الیور ریدلی هستند.
- جنگل‌های مانگرو: این جنگل‌ها در اطراف رودخانه‌ها و دهانه‌ها قرار دارند و پناهگاهی برای ماهی‌ها و پرندگان فراهم می‌کنند.
- پرندگان: منطقه مکران به عنوان مکانی عالی برای تماشای پرندگان شناخته می‌شود و میزبان پرندگان مهاجر و مقیم از جمله هرو‌ها، اگرت‌ها و فلامینگوها است.
- حیات وحش خشکی: گونه‌های مقاوم مانند اوریکس و برخی خزندگان در این نواحی بیابانی زندگی می‌کنند.
مشکلات محیط‌زیستی
سواحل مکران با مشکلات محیط‌زیستی متعددی مواجه هستند:
- فرسایش سواحل: این مشکل به دلیل تغییرات اقلیمی و فعالیت‌های انسانی تشدید شده است.
- آلودگی: نشت نفت، فاضلاب‌های تصفیه نشده و زباله‌های پلاستیکی به شدت به اکوسیستم‌های دریایی آسیب می‌زند.
- کاهش تنوع زیستی: تخریب زیستگاه‌ها و آلودگی‌ها تهدیدی برای تنوع زیستی منطقه است.
- صید بی‌رویه: این مسئله باعث کاهش ذخایر ماهی و اختلال در زنجیره غذایی دریایی می‌شود.
- تخریب جنگل‌های مانگرو: این جنگل‌ها به دلیل توسعه زمین و آلودگی در معرض تهدید هستند.
تاریخچه و خطرات طبیعی
منطقه مکران از نظر تاریخی اهمیت زیادی دارد. این ناحیه بخشی از امپراتوری باستانی ایران بوده و در متون تاریخی یونانی و رومی نیز به آن اشاره شده است. همچنین، سواحل مکران در گذشته نقش مهمی در مسیرهای تجاری دریایی داشته و به عنوان بخشی از مسیرهای مهم تجارت دریایی میان خاورمیانه، جنوب آسیا و شرق آفریقا شناخته می‌شده است.
منبع: NASA Earth Observatory تاریخ انتشار گزارش ناسا : ۴ مرداد ۱۴۰۳
دولت جدید باید با دقت به این گزارش ناسا توجه کند و اهمیت ویژه‌ای به مسائل زیست‌محیطی و تغییرات اقلیمی در سواحل مکران بدهد. اقداماتی از جمله مدیریت پایدار منابع، حفاظت از زیستگاه‌های طبیعی، و پیش‌بینی و آمادگی برای مواجهه با خطرات طبیعی، می‌تواند به حفظ این منطقه حیاتی و کاهش تأثیرات منفی تغییرات اقلیمی کمک کند. همکاری‌های بین‌المللی و استفاده از داده‌ها و مشاوره‌های علمی نیز می‌تواند به اتخاذ تصمیمات آگاهانه‌تر و مؤثرتر در این زمینه کمک نماید.
